Trước và trong quá trình mang thai, đây là cẩm nang mẹ bầu nhất định cần phải nhớ để tránh việc uống các loại thuốc không tốt cho thai kỳ, ảnh hưởng sự phát triển của bé.
Đối với người bình thường, khi mắc bệnh có thể dễ dàng uống thuốc điều trị. Nhưng với phụ nữ mang thai, tùy ý sử dụng thuốc có thể gây hại cho sức khỏe của mẹ và thai nhi.
Vì thế các chuyên gia khuyến cáo cẩm nang mẹ bầu: Khi mang thai không nên uống một số loại thuốc và nếu uống thuốc phải có sự hướng dẫn của bác sĩ. Trong trường hợp bệnh nặng, bác sĩ sẽ xem xét sử dụng thuốc điều trị thay thế an toàn nhất với thai phụ.
Trong bài viết này, Lần đầu làm mẹ sẽ chia sẻ chi tiết 12 loại thuốc các mẹ bầu không nên uống vì chúng chứa thành phần không phù hợp, có thể gây hại cho sức khỏe của mẹ và thai nhi.
1. Thuốc giảm đau
Cẩm nang mẹ bầu quan trọng đầu tiên là không uống các loại thuốc giảm đau như ibuprofen, ketoprofen, aspirin, ergot, codein,… Chúng có thể gây ra các tác dụng phụ, co mạch trên nhau thai và dây rốn, gây biến chứng cho tim thai, khiến đường ống trong tim thai đóng lại sớm. Nguy hiểm hơn, sử dụng Ibuprofen có thể gây tử vong ở trẻ sơ sinh hoặc dị tật tim nguy hiểm.
Khi sử dụng để bôi ngoài da, thuốc có thể đi qua da và vào máu. Do đó, khiến thai nhi phải chịu những rủi ro tương tự như khi dùng những loại thuốc này bằng đường uống. Vậy nên mẹ cần lưu ngay những tên thuốc không được uống này vào cẩm nang mẹ bầu của mình nhé!
2. Thuốc điều trị cúm
Cẩm nang mẹ bầu tiếp theo sẽ là không uống các loại thuốc điều trị cúm, thuốc chống viêm không steroid như NSAID, hay thuốc co mạch thông mũi pseudoephedrine, phenylephrine,… Chúng đã được nghiên cứu có khả năng khiến thai nhi bị nhịp tim nhanh và tăng động. Các mẹ bầu tuỵệt đối không sử dụng các thuốc này trong suốt 4 tháng cuối thai kỳ, tuy nhiên chúng cũng không được khuyến khích sử dụng trong 5 tháng đầu.
3. Thuốc chống dị ứng
Một trong những cẩm nang mẹ bầu quan trọng tiếp theo sẽ là các loại thuốc chống dị ứng. Điển hình như thuốc kháng histamine có tác dụng an thần không được khuyến cáo trong 3 tháng đầu của thai kỳ do có thể gây ảnh hưởng đến thai nhi. Thuốc chỉ nên được kê đơn sau khoảng thời gian này nếu thực sự cần thiết. Sử dụng vào cuối thai kỳ có thể cần theo dõi đặc biệt đối với trẻ sơ sinh.
4. Thuốc kháng sinh
Đây là một trong những cẩm nang mẹ bầu tuyệt đối cần lưu ý vì thuốc kháng sinh thường rất dễ bán và nhất là trong những tháng đầu, mẹ có thể không biết mình mang thai.
– Thuốc kháng sinh như cyclin không được khuyến khích sử dụng trong 3 tháng đầu và chống chỉ định từ tháng thứ 4 của thai kỳ, do thuốc có thể làm thay đổi màu răng sữa.
– Thuốc kháng sinh như aminoglycoside được dành riêng cho một số bệnh nhiễm trùng nghiêm trọng, nhưng chúng có thể gây độc cho thính giác và thận cho thai nhi.
– Thuốc kháng sinh quinolone thường chống chỉ định hoặc không được khuyến cáo. Các tổn thương khớp đã được quan sát thấy ở trẻ em được điều trị sau khi sinh bằng quinolon.
5. Thuốc điều trị trứng cá
Một trong những cẩm nang mẹ bầu quan trọng, nhất là những nàng đang trong quá trình điều trị mụn trứng cá. Thuốc Isotretinoin (một dẫn xuất của vitamin A) dược sử dụng để điều trị trứng cá là nguyên nhân gây ra dị tật nghiêm trọng cho thai nhi nếu dùng trong thời kỳ mang thai. Do đó, bệnh nhân nữ thường được khuyên nên dùng các biện pháp tránh thai nghiêm ngặt trong vòng 1 tháng trước, trong và sau khi điều trị.
6. Thuốc điều trị tăng huyết áp
Cẩm nang mẹ bầu cần lưu ý là không được sử dụng thuốc điều trị tăng huyết áp, nhất là với những mẹ bầu mắc tiền sản giật. Thuốc ức chế men chuyển và thuốc đối kháng angiotensin II chống chỉ định từ tháng thứ 4 của thai kỳ do gây độc cho thận của thai nhi. Đặc biệt, thuốc cũng không được khuyến khích trong 3 tháng đầu của thai kỳ.
7. Thuốc điều trị rối loạn nhịp
Để an toàn nhất cho thai nhi, đây là cẩm nang tiếp theo mẹ nên lưu ý. Các loại thuốc điều trị rối loạn nhịp như Amiodarone chống chỉ định dùng cho phụ nữ mang thai ở tháng thứ 4 của thai kỳ, do có nguy cơ bất thường tuyến giáp ở trẻ sơ sinh. Ngoài ra, thuốc chẹn beta nếu điều trị trước khi sinh, tác dụng của thuốc vẫn tồn tại trong vài ngày ở trẻ sơ sinh, có nguy cơ tim chậm và hạ đường huyết.
8. Thuốc chống đông máu
Đây cũng là một trong những cẩm nang mẹ bầu quan trọng. Trong quá trình mang thai, có thể mẹ sẽ cần sử dụng đến loại thuốc này trong một số trường hợp. Tuy nhiên, thuốc chống đông máu đường uống (thuốc đối kháng vitamin K) thường được chống chỉ định cho phụ nữ có thai vì có tác dụng độc hại cho mẹ và thai nhi.
Vậy nên các bác sĩ thường dùng thuốc chống đông máu dạng tiêm (heparin) nếu có thể để thay thế. Tốt nhất mẹ nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng để đảm bảo an toàn cho mẹ và bé.
9. Thuốc chống mất ngủ
Cẩm nang mẹ bầu luôn nhắc đến việc thuốc ngủ không nên được sử dụng mà không có tư vấn y tế cho phụ nữ mang thai. Uống nhiều lần một loại thuốc ngủ như benzodiazepine vào cuối thai kỳ có thể gây ra các tác dụng phụ liên quan đến các vấn đề về bú, khó thở… ở trẻ sơ sinh. Vậy nên mẹ chỉ được sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ, cố gắng không tự ý sử dụng các loại thuốc này dù mẹ có thể khó ngủ ở những tháng cuối.
10. Thuốc chống trầm cảm
Những thay đổi trong cơ thể có thể khiến mẹ trầm cảm ở một số giai đoạn nhất định nhưng khi mang thai, mẹ hoàn toàn không thể sử dụng các loại thuốc này. Đây cũng là một trong những cẩm nang mẹ bầu được lưu ý hàng đầu.
Các nghiên cứu cho thấy nguy cơ có thể bị dị tật tim khi dùng thuốc chống trầm cảm nhóm ức chế tái hấp thu serotonine, bao gồm paroxetine và fluoxetine. Việc sử dụng paroxetine không được khuyến cáo, đặc biệt là trong giai đoạn đầu mang thai.
11. Thuốc chống động kinh
Đây là cẩm nang mẹ bầu quan trọng đối với những ai đang điều trị động kinh hoặc có tình hình sức khoẻ liên quan đến động kinh. Vì Axit valproic là chất chống động kinh có tác dụng gây quái thai mạnh nhất. Thuốc có thể dẫn đến dị tật, đặc biệt là tim, khung xương, đường tiêu hóa hoặc hệ thần kinh.
Các thuốc chống động kinh khác (carbamazepine, phenobarbital, topiramate) có khả năng gây ra nguy cơ dị tật. Do đó, với trường hợp mong muốn mang thai có thể yêu cầu bác sĩ đánh giá lại phương pháp điều trị chống động kinh hiện tại. Trừ khi có chỉ định khác, nên tránh dùng thuốc trong thời kỳ mang thai, hoặc nếu phải sử dụng thuốc điều trị, bạn nên có các biện pháp tránh thai hiệu quả.
12. Thuốc điều trị ung thư
Mặc dù đây là trường hợp khó có thể xảy ra nhưng trong cẩm nang mẹ bầu, trong giai đoạn mang thai vẫn có thể xảy ra tình trạng này. Thông thường, bệnh nhân được điều trị bằng hóa trị liệu ung thư phải áp dụng các biện pháp tránh thai hiệu quả trong suốt thời gian điều trị và trong thời gian từ 3 đến 6 tháng sau khi ngừng điều trị.
Nếu ung thư được phát hiện trong quá trình mang thai, cần sự phối kết hợp của nhiều chuyên khoa khác nhau, bao gồm cả bác sĩ chuyên ngành ung thư và bác sĩ sản khoa để đưa ra các phương pháp điều trị thích hợp.
Với những chia sẻ từ Lần đầu làm mẹ, hy vọng các mẹ sẽ biết thêm nhiều thông tin hữu ích cho cẩm nang mẹ bầu của mình. Quá trình mang thai có thể sẽ vất vả, tuy nhiên đó là một hành trình tuyệt vời nhất. Ngoài ra, vẫn còn rất nhiều loại thuốc ngoài danh sách này không dùng cho phụ nữ mang thai. Việc dùng thuốc lâm sàng còn tùy từng trường hợp cụ thể theo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa, mẹ nên lưu ý nha!